ایل بیرانوند در دوره(قاجار،افشاریان،زندیه،پهلوی)

                      تاریخ ایل بیرانوند در دوره افشاریان،زندیه و قاجار
حمدالله مستوفی نیز در کتاب تاریخ گزیده که در سال ۷۳۰ هجری قمری نگاشته شده (حدود ۴ قرن قبل از تاریخ مهاجرتی که هنری راولینسون از آن خبر می‌دهد) طایفه‌ای به نام ویراوند را یکی از طوایف لر ساکن ایران معرفی می‌کند. (بنابر نظر ایرج کاظمی دلفانی (نویسنده لک زبان) در کتاب «مشاهیر لر» براوند و ویراوند همان طایفه بیرانوند هستند.
بر اساس گفته‌های محلی که از اساس نادرست است، گفته بودند بیرانوندها از نسل مردی عرب از ساکنان حجاز هستند. این فرد پس از سکونت در لرستان و ازدواج با دختر یک خان دارای دو فرزند پسر به نام‌های بیران و باجول شد که از نسل آن‌ها ایل‌های باجلوند و بیرانوند به وجود آمده‌است. که با توجه به سفر راولینسون به لرستان در حالی که تنها پنج نسل پس از بیران (جد بزرگ بیرانوندها) می‌گذشته این گفته‌های محلی از اساس نادرست است و همه گفته های محلی بی اساس بودند . کارل ریتر زبان‌شناس المانی ایل بیرانوند را به همراه سلسه و دلفان بزرگترین ایلات پیشکوه و از ایلات لک به شماره آورده‌است و لیدی شل محقق انگلیسی در کتاب Glimpses of life and manners in Persia از بیرانوند نام می‌برد و آن ها را از قوم لک می‌داند. ویلسون بیرانوند‌ها را قوی‌ترین ایل لرستان دانسته‌است. هنری فیلد نیز آن‌ها را لک دانسته‌است و از گفته ویلسون و رابینو هم در این مورد نقل قول رابینو می‌گوید بیرانوندها لر هستند.

تاریخچه ایل بیرانوند
افشاریان
با بررسی زمین‌های که هم‌اکنون در مالکیت بیرانوند و باجلان هست حاکی از ان است این اراضی متعلق به ایلات لر زبان همچون چگنی ساکی کوشکی و غیره بوده‌است این اراضی از زمان اقشاریه به تدریج در لرستان به تصرف ایلات لک همچون بیرانوند و باجلان درآمده است...

دوره زندیه
بیرانوندها به همراه باجلوندها از جمله ایل‌های لرستان بودند که در شکل‌گیری حکومت زندیان، به کریم‌خان زند کمک کرده و همراه وی به شیراز رفتند اما پس از انقراض سلسله زندیه به لرستان برگشتند و در هرج و مرج اوایل حکومت قاجار به تصرف املاک سایر ایل‌ها پرداختند...

دوره قاجار
آغاز حکومت قاجارها
پس از انقراض سلسله زندیه بیرانوندها به لرستان بازگشتند و چون در آن زمان آقامحمدخان قاجار، چگنی‌ها را از منطقه هرو به نواحی قزوین تبعید کرده بود. ایل همراه با سگوندها به تصرف املاک سایر ایل‌ها پرداختند.
دوره ناصرالدین شاه
این دوره سرآغاز نقش آفرینی ایل بیرانوند در منطقه لرستان است. دوران حکومت خانلر میرزا بر خوزستان و لرستان که مصادف با نخستین سالهای پادشاهی ناصرالدین شاه بود. حسنیعلی خان بیرانوند جد خوانین زینبی و حیدری توسط حتشام الدوله به دستور امیر کبیر اعدام شد. یکی از وقایع مهم تاریخ ایل بیرانوند و تاریخ لرستان در عصر قاجار فرمانروایی مسعود میرزا ظل‌السلطان پسر ناصرالدین بر ولایت خوزستان و لرستان است. خان‌های لرستان طی تلگرافی به ناصرالدین شاه از وی درخواست می‌کنند که از حکومت ظل السطان بر ولایت خوزستان و لرستان صرف نظر کند. همین تلگراف سبب خشم ظل السطان می‌شود و وی به این موضوع در کتاب خود تاریخ مسعودی اشاره می‌کند. ظل السطان با لشکر عظیم خود به لرستان می‌آید و خوانین لرستان که در بین‌شان اختلاف افتاده به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروهی که رهبری آن‌ها بر عهده اسدخان فیلی بیرانوند است. مورد غضب ظل السطان قرار می‌گیرند و چندین تن از خوانین بیرانوند و سگوند رحیم خانی که شاخص‌ترین آن‌ها اسدخان بیرانوند و سردارخان سگوند هستند. اعدام می‌شوند.در همین زمان نیروهای عشایر بیرانوند و سگوند رحیم خانی به اردو ظل السطان حمله‌ور می‌شوند ولی بدیل برتری نیروهای ظل السطان در کمیت و کیفیت شکست خورده و عقب‌نشینی می‌کند. مهمترین واقعه دیگر در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکمرانی نظام الملک بر خوزستان و لرستان اعدام مهرعلی خان فرزند اسدخان بیرانوند و پدر علی مردان خان بود. در دوران حکومت نظالم السطنه مافی بر خوزستان و لرستان مردم لرستان به سبب نارضایتی از حکومت وی دست به شورش می‌زند. ایل بیرانوند در این شورش و شکست نیروهای نظام السطنه نقش کلیدی داشتند. در درگیری که در حسن‌آباد بین مردم خرم‌آباد و نیروهای نظام السطنه مافی روی می‌دهد. اردوی وی توسط شیخ علی خان بیرانوند شکست می‌خورد و همین اوضاع سبب خلع نظام السطان از حکومت لرستان و خوزستان می‌شود. جنگ سراب دارا از وقایع مهم عصر قاجار است. این جنگ مابین نظام السطنه مافی و قوای والی پشتکوه و نیروهای عشایر سلسله و سگوند و خوانین علی محمدی بیرانوند و حیدری از یک سو و قوای ایل بیرانوند از سوی دیگر در منطقه سراب دارا هرو رخ داد. تنها نتیجه این جنگ صلح بین دو طرف بود. از آغاز جنگ جهانی دوم تا کودتا رضاخان را می‌توان اوج قدرت ایل بیرانوند در پیشکوه و پشتکوه دانست...

دوره پهلوی
نوشتار اصلی: تاریخ لرستان
بیرانوندهادر کنار سگوندها، پاپی‌ها و چگنی‌ها در شورش سال ۱۳۰۲ علیه نیروهای دولتی حکومت پهلوی شرکت داشتند که نتیجه شورش سرکوب و شکست عشایر لر بود... منتظر مطالب بعدی ما باشید

اقتدار و قدرت بیرانوند...